Белорусский язык

Мэта: паўтарыць веды па тэме”Прыметнік”

1. Успомні, якая часціна мовы называецца прыметнікам?

Як вызначыць род і лік прыметнікаў?

 Выпішы з тэксту прыметнікі разам з назоўнікамі. Вызнач лік і род прыметнікаў.

 Прыгожы свет у чэрвэні. Над зямлёй пасля цёплага дажджу ззяе вясёлка. У небе плывуць лёгкія аблачынкі. У агародзе паспелі духмяныя клубніцы. На сонечнай паляне просяцца ў вядзерца салодкія суніцы.

2. Састаў і запішы словазлучэнні.Змяні, дзе трэба род і лік прыметніка. Абазнач канчаткі.

Цікавы (часопіс, кніга, падарожжа, апавяданні)

Шырокі ( калідор, дарога, поле, вуліцы) 

3. Перакладзі словы на беларускую мову.Абазнач канчаткі прыметнікаў.

Тихий,   тихая, тихие.

Вкусный, вкусная, вкусные.

4. Закрэслі ў кожным радку лішняе слова. Растлумач выбар.

Тоўсты, тонкі, вялікія, прыгожы, новы.

Дзікія, сінія, святочны, вясёлыя, разумныя.

Шчаслівая, добрая, радасныя, цікавая, белая.

Мэта: паўтарыць веды па тэме”Дзеяслоў”

1. Успомні, што такое дзеяслоў?

Чым звычайна ў сказе можа быць дзеяслоў?

Складзіце сказы. Падкрэсліце галоўныя члены сказа. Над імі абазначце, якой часцінай мовы яны з’яўляюцца.

Між, лесе, бяроз, у, вузкая, пятляла, сцяжынка.

Маладая, моцнага, кволая, нахілілася, ад, бярозка, ветру.

2. Знайдзі ў кожным радзе слоў лішняе. Запішы астатнія словы. Назаві прымету, якая аб’ядноўвае словы кожнага радка.

Ездзіў, чытаў, весяліліся, цячэ, гулялі.

Плавае, загарае, бегаюць, прынеслі.

Пажартуе, адпачнуць, убачыць, наведаюць, растуць.

3. Адгадай загадкі. Спішы, раскрываючы дужкі. Вызнач час і лік дзеясловаў.

Бяжыць і (не) спыняецца, ніколі (не) стамляецца.

Не конь, а пасецца, у рукі (не ) даецца.

4. Змяні дзеясловы па пытаннях ( што рабіць?, што рабіў?, што рабіла?,што рабілі?)

УЗОР: пачынаць - пачынацца, пачынаўся, пачыналася, пачыналіся.

Весяліць -_________________

Каціць -__________________

Паўтараць -_______________

Кружыць -________________

Мэта: паўтарыць веды па тэме “Назоўнік”

1. Паўтары, што такое род назоўнікаў.

Выканай практ.№ 241. Выпішы назоўнікі у тры слупкі, вызначаючы род.

2. Запішыце побач з назоўнікамі мужчынскага роду назоўнікі жаночага роду.

Школьнік - ______________

Марак -_________________

Настаўнік -______________

Вучань -________________

3. Перакладзі на беларускую мову. Вызнач род назоўнікаў.

Румяное яблоко -__________________

Густая тень - _____________________

Старая шинель -___________________

Золотая медаль -___________________

4. Разбяры словы па саставе.

Бярозка, маленькі, лісток, падарожнік.

Мэта: паўтарыць веды па тэме “Слова”

1. Успомні, што такое прамое і пераноснае знеачэнне слова.

Знайдзі пары выразаў і запішы:

Задзіраць нос                 неспакойна

Апусціць галаву             замаўчаць

Прыкусіць язык             засумаваць

Душа не на месцы          зазнавацца

2. Успомні, якія словы называюцца сінонімы.

Практыкаванне № 232

3. Успомні, што такое антонімы.

Падбяры і запішы антонімы да слоў:

Чысціня -

Мелка –

Нізкі –

Высокі –

Халодны –

4. Паўтары, што такое корань слова, аднакаранёвыя словы.

Выпішы з практ. №236 аднакаранёвыя словы.

Выдзелі ў іх корань.

5. Д/З практ.№ 239

Мэта: замацаваць веды па тэмах “Тэкст”, “Сказ”

1. Чыстапісанне

Тт тт ст ск   кст   стк

Тэкст   частка   тэма   сказ

2. Успомніце,   што такое тэкст?

-         Што такое тэма тэксту?

-         Што такое асноўная думка тэксту?

-          

3. Практ. №223 (вусна)

-         Як звязаны словы ў сказе?

-         Як звязаны сказы ў тэксце?

-          

4. Практ. № 224

Расстаў сказы ў пэўнай паслядоўнасці. Запішы. Падкрэслі галоўныя члены сказа.

5. Успомні, для чаго складаюць план тэксту.

Практ.№ 225 (вусна)

6. Д/З практ. №229

Мэта: фарміраванне ўмення пісаць не з дзеясловамі асобна.

1. Чыстапісанне

Оо аа ээ аа

Голас гоман   гаворка

-         Растлумачце правапіс галосных

2. Слоўнікавая работа

Запішыце словы , у якіх літара э пішацца не пад націскам:

Тэатр, бутэрброд, тэлевізар, гардэроб, тэлеграма, тэлефон.

-         Якія з гэтых слоў слоўнікавыя?

3. Практ. № 214 (пісьмова)

Падабраць антонімы да кожнага дзеяслова па ўзоры.

Паўтары, як пішацца не з дзеясловамі?

4. Практык. № 217

Запішы прыказкі, якія атрымаліся.Падкрэслі не з дзеясловамі.

5. Практ. № 216 (вусна)

6. Паўтары , як дзеясловы змяняюцца па часах.

Утвары ад дадзеных дзеясловаў дзеясловы прошлага, цяперашняга, будучага часу:

Маляваць, збіраць, садзіць, лятаць.

                                                      Раніцай

           У небе ўспыхнуў першы прамень сонца.Начная цемра хаваецца ў лістоту дрэў. Выбягаюць зялёныя яшчаркі. Яны міргаюць соннымі вочкамі.

         Закружыліся залацістыя пчолкі.Яны прагна п”юць салодкі сок. У кустах скачуць вясёлыя чыжы. Ластаўкі і стрыжы носяцца ў паветры. У небе заспяваў жаваранак. Яго спеў абуджае ўсё наваколле.

Граматычнае заданне:

1. У другім сказе абазначце часціны мовы. Укажыце род, лік назоўнікаў.
2. Выпішыце словазлучэнні назоўнікаў з прыметнікамі у множным ліку.
3. У апошніх двух сказах падкрэсліце галоўныя члены.

Мэта: замацоўваць уменне вызначаць род і лік дзеясловаў.

Заданні:

1. Чыстапісанне

Аў еў іў ыў

Слухаў глядзеў рабіў гаварыў

-Якія суфіксы маюць дзеясловы?

-На што указваюць суфіксы -ў- , -л- ?

2. Прагледзь відэаурок

https://youtu.be/WQ72q8u-6bE

3. Практ. № 201
4. Практ. № 202 (пісьмова)
5. Практ.№ 204 (вусна)
6. Практ. № 205 (пісьмова)
7. Практ. № 206 (вусна)

8. Выканай тэст:

https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLScwghyO0ARudZCDU3KwRj-d6UFbSTW-UNTogIGDtXjrB20BKQ/viewform

9. Д/З пр. № 207

Мэта: фарміраванне ўмення вызначаць род дзеясловаў .

Заданні:

1. Чыстапісанне

Хх ах ух хр

Ахайнасць   паслухмянасць   храбрасць

хвальба   хітрасць   хлуслівасць

На якім з радкоў запісаны станоўчыя рысы характару, на якім адмоўныя?

Якія арфаграмы вы ўспомнілі?

2. Слоўнікавая работа.

Гульня “Шыфравальшчыкі”

-Збяры з літар слоўнікавыя словы:

АЯПЧЫСН,   ЦСЯЯЦАМ,   ДАІВЬТЦАЦ, НОРАСЖЫЯЦ

-Запішы іх.

(пясчаны, смяяцца, адцвітаць, асцярожны)

3. Прааналізуй пр.№195( вусна)

Запамятай!!! Дзеясловы толькі прошлага часу адзіночнага ліку змяняюцца па родах.

Дзеясловы цяперашняга і будучага часу па родах не змяняюцца.

4. Прааналізуй вусна пр.№ 196

Які суфікс маюць дзеясловы прошлага часу мужчынскага роду?

Які суфікс маюць дзеясловы прошлага часу жаночага роду?

Які суфікс маюць дзеясловы прошлага часу ніякага роду?

5. Выканай пр.№ 197 (пісьмова)
6. Практ.№ 198

Вусна пастаў сказы ў такой паслядоўнасці, каб атрымаўся тэкст. Пастаў дзеясловы у форму прошлага часу.

Выпішы дзеясловы , абазнач у дужках іх лік, род.

7. Д/З пр.№200

Мэта: замацоўваць уменне вызначаць час дзеясловаў.

Заданні:

1. Нібы жнейка, перапёлка

Ў поле выбегла на золку.

Як сярпом, крылом махае-

Збажыну жаць запрашае.

-З кім параўноўваецца перапёлка ў вершы?

-Як ты разумееш слова “жняя”, “жнейка”?
- На с.109 знайдзі, што абазначае слова “серп” і “золак”

Выпішы дзеясловы. У дужках вызнач іх час. (пр.ч.,   буд.ч., цяп.ч.)

2. У дужках запішы пытанні да слоў:

Расцвілі (_____________________ ?)

Працуе ( _____________________ ?)

Гаварыў ( ____________________ ?)

Напіша ( _____________________ ?)

Знайшла ( ___________________ ?)

3. Паўтары правіла на с. 101

Ад дзеясловаў прошлага часу адзіночнага ліку утварыдзеясловы прошлага часу множнага ліку.

УЗОР: працаваў - працавалі.

Будаваў, весяліўся, знайшоў, малявала, чытала, спявала.

4. Выканай заданне:https://learningapps.org/watch?v=pwersr3o517

5. Д/З : пр.№194

Заданні:

1. Арфаграфічная размінка

Як прывяжаш- ён б (я,е)жы(т,ц)ь,

Як а(д,т)вяжаш – ён ст(а,о)і(ц,т)ь.

І па гораду лю(д, дз)ей

Возіць гэты дабра(д, дз)ей.

2. Чыстапісанне

Жы   шы   чы

Жыць   цешыць вучыць

3. Успомні, які час могуць перадаваць дзеясловы?

4. Прагледзь відэаурок па тэме:

https://www.youtube.com/watch?v=MlOk24GF8XY

5. Практыкаванне 190

6. Утвары ад дадзеных дзеясловаў форму прошлага, цяперашняга і будучага часу.

УЗОР: Бегаць – бегала, бяжыць, пабяжыць.

Маляваць - _____________

Збіраць - _______________

Садзіць - _______________

Лятаць - _______________

7. Практык.192 ( вусна)
8. Адкажы на пытанні:

На якія пытанні адказваюць дзеясловы прошлага часу?

Калі адбываецца такое дзеянне?

На якія пытанні адказваюць дзеясловы цяперашняга і будучага часу?

9. Д/З : пр.№193

Мэта: замацаваць веды па тэме “Назоўнік.Прыметнік”

1. Выпішыце словы, якія адказваюць на пытанне хто?

Кніга, чалавек, сябар, сшытак, дзяўчынка, пенал, вучань, аловак, школа, ранец, школьнік, урок, касманаўт, хлопчык, падручнік, настаўнік.

2. Спішыце. Абазначце назоўнікі літарай н.

Стаіць прыгожая вясновая раніца. На галінках вішняку вісяць буйныя кроплі расы.

3. Спішыце. Вызначце род назоўнікаў (м.р., ж.р., н.р.)

Яблык, возера, чаромха, медаль, паліто, гусь, воблака, прыяцель.

4. Назоўнiкi ў дужках замянiце аднакаранёвымi прыметнiкамi. Запiшыце спалучэннi, якiя атрымалiся.

(Холад) дзень, (снег) зiма, (сасна) водар, (цэгла) сцяна.

5. Спішыце, выбiраючы патрэбную лiтару ў дужках. Падкрэслiце прыметнiкi. Вызначце iх род (м.р., ж.р., н.р.)

Прыгожы свет у чэрвенi. Над лугам пасля (т, ц)ёплага д(а, о)жджу зiхацiць прыгожая в(е, я)сёлка.

Мэта: фарміраванне ўяўлення пра час дзеяслова

Заданні:

“ Учора не дагоніш, ад заўтра не ўцячэш”

Як ты разумееш гэтыя словы? Паразважай

1. Чыстапісанне

Ччч   ча ччч чо

Час учора сёння заўтра

Гэтыя словы будуць памочнікамі пры вывучэнні новай тэмы “Час дзеясловаў”

2. Практ.184

У якіх сказах гаваорыцца пра падзеі, якія адбываюцца зараз?

Адбываліся раней?

Адбудуцца пазней?

3. Вывучы правіла на с.105
4. Адкажы на пытанні:

Як змяняюцца дзеясловы?

Якія ты ведаеш часы дзеясловаў?

Што абазначаюць дзеясловы у форме цяперашняга часу?

У форме прошлага часу?

У форме будучага часу?

5. Прааналізуй практ.185 і адкажы на пытанні:

На якія пытанні адказваюць дзеясловы прошлага часу?

На якія пытанні адказваюць дзеясловы цяперашняга часу?

На якія пытанні адказваюць дзеясловы будучага часу?

6. Практ.186
7. Практ.187
8. Д/З пр.189

Мэта: фарміраваць уяўленне пра змяненне дзеясловаў пав ліках.

Заданні:

1. Вымаві скорагаворкі:

Дзятлы дзюбамі дзяўблі сена.

На градзе ў лебядзе лебядзёначак гудзе.

2. Чыстапісанне

Дз дзя дзе дзь

падзяка надзея моладзь

-Якой часцінай мовы з”яўляюцца гэтыя словы?

-Якога роду назоўнікі?

-Як вызначыць род назоўнікаў?

-Якая арфаграма аб”ядноўвае гэтыя словы?

3. Практыкаванне 176

Якія дзеясловы абазначаюць дзеянне аднаго прадмета?

Якія дзеясловы абазначаюць дзеянне некалькіх прадметаў?

4. Прачытай і вывучы правіла

Адкажы на пытанні:

Што абазначаюць дзеясловы у форме адзіночнага ліку?

Што абазначаюць дзеясловы у форме множнага ліку?

5. Практыкаванне 177 . Абазначце лік дзеясловаў.
6. Слоўнікавая работа

Якой часцінай мовы з”яўляецца новае слоўнікавае слова смяяцца?

Запішы яго ў сшытак, пастаў націск.

Паспрабуй вызначыць яго лік.

Запомні!!!

Без сувязі з назоўнікам вызначыць лік дзеяслова немагчыма.Трэба падабраць да дзеяслова назоўнік і вызначыць лік дзеяслова з дапамогай назоўніка.

7. Практыкаванне 179   (пісьмова)
8. Заданне (па жаданню)  

Практыкаванне 178

9. Адкажы на пытанні:

Як змяняюцца дзеясловы?

Ад чаго залежыць форма ліку дзеяслова?

1. Д/З пр.183

Мэта:фарміраваць уяўленне пра дзеяслоў як часціну мовы

Заданні:

1. Чыстапісанне

Нн на

нахіліцца напіцца навучыцца

2. Назбірала арэха(ў, у)

Пя(т, ц)ь м(я, е)хоў і паўмеха.

Насушыла грыбо( ў,у)

Сто дванацца(ц,т)ь карабоў,

Нац(я,е)галашышак горку

Працавітая вавёрка.

-Чаму вавёрка працавітая?

-Назавіце, што зрабіла вавёрка.

Устаўце прапушчаныя літары. Якія арфаграмы паўтарылі?

3. Практыкаванне 166 (вусна)
4. Вывучы правіла на памяць.
5. Практыкаванне 167

Падкрэслі галоўныя члены сказа . Якім членам сказа з”яўляецца дзеяслоў?

6. Запомні!

Дзеяслоў у сказе часцей бывае выказнікам.

7. На с.98 знайдзі слоўнікавае слова.

-Запішы яго ў сшытак.

-На якое пытанне адказвае гэта слова?

-Якая гэта часціна мовы?

Пастаў націск. Выдзелі ў ім прыстаўку.

8. Практыкаванне 171.

Запішы словы парамі, выдзелі прыстаўкі.

9. Практыкаванне 173.
10. Адкажы на пытанні:

-Што такое дзеяслоў?

-Якім членам сказа часцей за ўсё з”яўляецца дзеяслоў?

1. Д/З – пр.170

Мэта: замацаванне ўмення вызначаць род прыметнікаў.

Заданні:

1. Прачытай загадку:

Снежн… горка

Ў полі блакітн…

кіруецца лёгка

ветрыкам спрытн…   .

Аб чым ідзе гаворка?

Ад назоўнікаў пастаў пытанні да прыметнікаў.

Якія канчаткі у цябе атрымаліся?

2. Успомні і раскажы правіла, як вызначыць род прыметнікаў.
3. Выканай практыкаванне № 150
4. Выпішы слоўнікавае слова у сшытак.

Асцярожны - http://slounik.org/904583.html

Пастаў у гэтым слове націск.

Запішы слова яшчэ раз, падзяляючы яго на склады і для пераносу.

5. Прачытай пр. 151

https://vegetarian.ru/articles/10-interesnykh-faktov-o-maline.html

-         Выпішы словазлучэнне “ ліпеньскім днём”.

-         Як вызначыць род прыметніка “ліпеніскім”?

-         Звярні увагу на пр.№ 152.

-         Паспрабуй скласці алгарытм вызначэння роду прыметніка.

!!! ПАМЯТАЙ:

1. Знаходзім назоўнік, з якім звязаны прыметнік.
2. Вызначаем род назоўніка ( для гэтага ставім назоўнік у пачатковую форму).
3. Вызначаем род прыметніка.

6. Выпішы з пр.№151 прыметнікі разам з назоўнікамі, вызнач род прыметнікаў.
7. Практыкаванне № 153
8. Выканай тэст.

1. Закончы азначэнне, выберы правільны адказ.

Прыметнік – гэта часціна мовы, якая абазначае…

а) Прадмет

б) Прымету прадмета

2. Пазнач правільны адказ

Прыметнікі змяняюцца па…

а)па формах

б) па родах

3. Прыметнік адказвае на пытанні…

а) Які? чый?

б) Дзе? Калі? Куды?

4. Пазнач прыметнікі:

а) Сінька

     б) Гладкі

в) Бялець

     г) Гарычты

д) Лясны

5. Пішацца “е” ці “я”?

Сін…я смуга, ружова… неба, ранн…я вясна, летн…й раніцай, светла… пачуццё.

 9. Дамашняе заданне: пр.154

Мэта: вучыцца вызначаць род прыметнікаў, граматычна дапасоўваць прыметнікі да назоўнікаў, правільна ўжываць іх у мове.

Заданні:

1. Прачытай верш

 З буйных ліп і б..ро..

Лісты валя..а.

Між павалаў і ло..

Рассыпаю..а.

Ш..пацяць, ш..л..сцяць

З..Л..ЦІСТЫЯ

Увысь г.ліны гл..дзяць

Пусталістыя.

Я. Купала

- Растлумач правапіс прапушчаных літар.

- Назаві прыметнікі. Да якіх слоў яны адносяцца?

     2. Разгледзь малюнкі на с.82, пр. №139

-Запішы словазлучэнні, якія атрымаліся.

- Вусна пастаў пытанні ад назоўнікаў да прыметнікаў.Як ты лічыш, чаму прыметнікі змянілі канчаткі?

     3. Прачытай правіла на с.83

Адкажы на пытанні:

-      Як змяняюцца прыметнікі?

-      Як звязаны прыметнік і назоўнік?

-      Як вызначыць род прыметніка?

!!! ПАМЯТАЙ:

Каб вызначыць род прыметніка, трэба знайсці назоўнік, з якім ён звязаны па сэнсе. Прыметнік стаіць у тым жа родзе, што і назоўнік.

4. Выканай пр.№141

5. Разгледзь табліцу на с.83 і адкажы на пытанні:

- На якія пытанні адказваюць прыметнікі мужчынскага роду? Якія яны маюць канчаткі?

- На якія пытанні адказваюць прыметнікі жаночага роду? Якія яны маюць канчаткі?

           - На якія пытанні адказваюць прыметнікі ніякага роду? Якія яны маюць канчаткі?

6. Замацаванне:https://learningapps.org/watch?v=ppjov3swk17

7. Практыкаванне №146

8. Практыкаванне №147

9. Дамашняе заданне: пр.№ 149

Мэта:  паглыбіць веды аб прыметніку як часціне мовы.

Заданні:

1. Хвілінка чыстапісання:

https://ds04.infourok.ru/uploads/ex/0c6b/000d1842-130e981d/1/img2.jpg

2.На с.78 знайдзі практыкаванне 131. Выканай вусна.

Ад выдзеленых слоў пастаў пытанні да ўстаўленых слоў.

3.Прачытай правіла.

Адкажы на пытанні:

-         Пра якую часціну мовы ідзе гаворка?

-         На якія пытанні адказваюць прыметнікі?

-         Што такое прыметнік?

!!! ВЫВУЧЫ ПРАВІЛА НА ПАМЯЦЬ.

4.Выканай практыкаване № 133.

Адкажы на пытанні:

-         З якой часцінай мовы ў сказе звязаны прыметнік?

-         Якім членам сказа з'яўляецца прыметнік?

5. Успомні, што такое антонімы , выканай пр.№135 (вусна)

6.Знайдзі на с.81 слоўнікавае слова. Прачытай яго.

Пясчаны-https://www.skarnik.by/tsbm/67829

Запішы гэта слова ў сшытак. Пастаў націск. Запішы яшчэ раз, падзяляючы яго на склады і для пераносу.

7.Практыкаванне № 136

8. Дамашняе заданне: пр.№ 138

** Дадатковае заданне ( па жаданню)

Да схемы, размешчанай на с.79, прыдумай сказы (пр.134)